Het liefst koop ik platen met toffe muziek erop. Maar voor curiosa op vinyl heb ik ook een zwak. Eenmalige platen zijn een goed voorbeeld. One-of-ones, acetates, lakplaten, er bestaan verschillende namen voor. Ze werden gebruikt als demo’s, door radiostations, of door particulieren om iemand een muzikale of gesproken boodschap te sturen. Bij een kringloop stuitte ik op twee singles met gemengde inhoud, maar met Suriname als rode draad.
Men kon dit soort plaatjes opnemen in gespecialiseerde studio’s, soms via doe-het-zelf-automaten. Dit fenomeen bestond al in de 78-toerentijd, zie mijn eerdere artikel. Ook bestond er apparatuur om thuis opnamen te maken op ‘blank lacquer discs’.
Waarschijnlijk is deze optie toegepast bij de singles die ik vond. Ze zijn van het merk Audiodisc, vermarkt door Audio Devices, Inc. uit New York. Eind jaren ’60 werd dit bedrijf overgenomen door Capitol, dat de divisie in de jaren ’80 afstootte. Fabrikant Apollo Masters schijnt nog altijd actief te zijn. Overigens was Audiodisc maar een van de vele merken.
Zoals gewoonlijk bij dergelijke plaatjes, zijn de labels met pen beschreven. Op het eerste plaatje staat op de ene kant ‘Sur. Volkslied band I en II’ en op de andere ‘Die mie jere – Big Jones’. De geluidskwaliteit is niet geweldig, maar nog goed beluisterbaar.
Wat zoekwerk leert dat Big Jones (& his Kawina Band) een populaire artiest was in Suriname in de late jaren ’50. Philips bracht een EP uit met vier nummers van Big Jones in de serie ‘Song and sound the world around’. Deze muziek werd gebruikt door Herman van der Horst voor een documentaire over Suriname. Het nummer op de Audiodisc begint als Glory, glory, hallelujah! en gaat daarna over in vrolijke creoolse volksmuziek.
Die mie jere – “Big Jones”
Surinaams volkslied
Update: ‘Die mie jere’ is een typisch Surinaams verjaardagsliedje (‘die mi jere yu verjaari’ = ‘ik heb gehoord dat je jarig bent’).
Het andere schijfje heeft één onbeschreven label. Op deze kant staat een uitvoering van de evergreen Autumn in New York, opgenomen door tientallen artiesten, onder wie Billie Holiday. Ik heb nog niet achterhaald wie de uitvoerende op deze single is.
Update: de zangeres is waarschijnlijk Sarah Vaughan.
De andere kant is het meest curieus. Op het label staat ‘Z. Exc. De Minister v. Economische Zaken…’. Helaas kan ik de naam niet lezen. Een Surinaamse minister uit de jaren ’50, misschien Currie of Curiël? In ieder geval bevat het plaatje een Engelstalige toespraak voor een publiek van Amerikaanse journalisten, waarin een pleidooi wordt gehouden voor investeringen in ‘my country’.
Update: de minister was Julius C. Curiël.
Na de redevoering volgt een aanstekelijk liedje over Paramaribo, de uitvoerende is mij onbekend.
Update: de uitvoerende is Max Woiski Sr.
speech minister Suriname + liedje Paramaribo
Wie heeft deze plaatjes opgenomen en waarom? Misschien om geëmigreerde familieleden een aandenken aan Suriname te sturen? In ieder geval is het een boeiend stukje historie.
Dank aan lezer Roland voor de aanvullingen!
Hallo Hans,
Ik kocht zelf jaren geleden de Philips EP van Big Jones. Leuk om nu deze opname van hem te horen.
Als de plaatjes in Suriname zijn opgenomen is dat hoogstwaarschijnlijk gedaan door Eddy Vervuurt. Deze Surinaamse componist en orkestleider was ook opnametechnicus en bezat als eerste (en enige) in Suriname apparatuur om platen te snijden, die hij vervolgens draaide op zijn eigen radiozender, Radio Apintie. Deze zender bestaat nog steeds; op hun site vond ik een uitgebreide biografie van Eddy Vervuurt waaruit ik deze informatie heb geput: http://www.apintie.sr/bio-eddy.doc.
Hartelijke groeten,
Ben Joosten
Genoemde EP van Big Jones maakte 30 jaar geleden deel uit van mijn single/ep collectie en was afkomstig uit Suriname, Paramaribo, Casa el Sol. Trefwoorden uit die tijd 58-63: radio apintie, spanhoek, casa el sol (de enig platenzaak), colakreek en zo meer. Het getoonde verjaardagsplaatje hadden wij in de oorspronkelijke uitvoering (niet van Big Jones) en werd met verjaardagen gedraaid. Het is nu zoek en slechts de opname is er nog, op cd. Ik heb jaren gezocht naar een andere plaat, Caribbean Serenade (Fontana), door de Caribbean Serenaders en opgenomen door LEX Vervuurt. De beste muziek allertijden uit het gebied. Mijn mening moet wel tellen, gezien mijn specialisatie in nu gedigitaliseerde muziek uit Midden Amerika, Zuid Amerika en Centraal Amerika. Na 30 jaar gevonden en gedigitaliseerd, waarbij krassen en andere irritante geluiden verwijderd werden. Nu zou ik graag hetzelfde doen met de EP van Big Jones die ik ooit had. Cover is foto van Big Jones met gitaar op straat in Paramaribo, Zwarthovenbrugstraat, Gravestraat of zoiets. Wie helpt mij aan de EP om te hebben of te lenen, voor toevoeging aan mijn digitale collectie onder de noemer sranang? Alvast bedankt. (hennew13@kpnmail.nl)
Big Jones heeft 2 EP op zijn naam en nog wat losse singles o.a Parbo Bier.
Ik kan je aan beide EP’s helpen. Ik wil er wel wat voor terug, graag Surinaamse muziek MP3 is geen probleem uit die tijd.
Waar ik naar op zoek ben is o.a. een singel van André Kamperveen en de originele singel van Max Nijman Ai Sranan getiteld ( de cover is overal te vinden het verschil is dat in de origineel versie hij 1 zinnetje Nederlands zingt) met als keerzijde een Engels talige cover van een liedje van Brook Benton.
Verder heb ik belangstelling voor alles uit de jaren 50 en 60 uit Suriname.
De EP’s zijn als mp’3 beschikbaar.
Big Jones op mijn YouTube kanaal
https://www.youtube.com/watch?v=YJHNNrhKFcg
De rips zijn mijn eigen werk
https://www.youtube.com/watch?v=2fSzzmJovRk
Docu uit 1960 over Suriname met o.a. muziek van Big Jones.
https://www.youtube.com/watch?v=mgV3yPANxMU