Jubileumplaat: Vrede van Utrecht & Händel

Vrede van Utrecht - detail platenhoesDeze week begonnen de festiviteiten rond het 300-jarig jubileum van de Vrede van Utrecht. Natuurlijk is dit niet voor het eerst dat deze mijlpaal in de Europese geschiedenis werd herdacht. Zo heb ik een elpee uit 1983, uitgegeven door de N.V. Levensverzekering Maatschappij “Utrecht”, met muziek die Georg Friedrich Händel in 1713 speciaal voor het vredesverdrag componeerde.

Vrede van Utrecht - vinyl labelDe plaat verscheen ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Utrechtse verzekeringsmaatschappij. Dit bedrijf was ondermeer bekend vanwege zijn fraaie jugendstil-hoofdkantoor “De Utrecht, dat begin jaren ’70 gesloopt werd voor de bouw van Hoog Catharijne. De N.V. ging in de loop der jaren op in A.M.E.V., tegenwoordig onderdeel van ASR Verzekeringen.

Ik neem aan dat het album destijds verspreid werd onder relaties van “Utrecht”. De muziek van Händel wordt erop uitgevoerd door het Koor van de Nederlandse Bachvereniging en het Amsterdams Kamerorkest, met als dirigent Charles de Wolff. Op de fraaie klaphoes staat dat het een ‘Live Opname Utrecht’ is, geproduceerd door Stichting COMU.

Vrede van Utrecht - voorkant hoes Vrede van Utrecht - achterkant hoes

De hoes toont een aantal historische prenten over Utrecht en het vredesverdrag, dat een einde maakte aan de Spaanse Successieoorlog. Verder zijn er begeleidende teksten over de politieke context, het verloop van de onderhandelingen en de sfeer in Utrecht, destijds een provinciestadje van nauwelijks 25.000 inwoners.

“Het normaal wat grauwe stadsbeeld werd vijftien maanden lang opgefleurd door de deftig geklede diplomaten met hun kleurrijk uitgedoste pages en lakeien en de vaak prachtige vierspannige koetsen die heel wat rumoer brachten in de straten van de binnenstad, op de Maliebaan en de lanen daarbuiten. […] Het mondaine leven speelde zich met name in het oude centrum af en tal van aanzienlijke Utrechters, die aan deze hoge bezoekers gastvrijheid verleenden, werden hier bepaald niet slechter van als men bedenkt dat er onder hen waren die in zes maanden aan huur de kostprijs van hun huis al hadden terugverdiend.”

Vrede van Utrecht - tekst deel 1 Vrede van Utrecht - tekst deel 2

Koningin Anna van Engeland was zo tevreden over de vredesbesprekingen, dat zij G.F. Händel de opdracht gaf tot het componeren van Utrecht Te Deum en Utrecht Te Jubilate. Händel voltooide de stukken in januari 1713, enkele maanden voor het tekenen van de vrede op 11 april. De eerste uitvoering vond plaats op 7 juli 1713 in St Paul’s Cathedral in Londen.

Beluister een uitvoering van The Netherlands Bach Society onder leiding van Jos van Veldhoven: