De laatste in Nederland geperste plaat?

Onlangs vond ik een aardig historisch curiosum: ‘De Laatste Sony Music Elpee’. Een compilatie die verscheen in 1998, toen de vraag naar vinyl enorm was afgenomen. Sony zag er geen heil meer in om de platenperserij in Haarlem nog langer open te houden. De toekomst was immers aan de cd!

voorzijde hoes

De hoes bevat foto’s van verschillende stadia van het productieproces. Op de achterzijde schrijft general manager Alex C. Bisi: “Deze langspeelplaat is een eerbetoon aan alle mensen die meegewerkt hebben aan de productie van vinylproducten, gedurende de hele geschiedenis van ons bedrijf.”

achterzijde hoes

De plaat, op extra dik vinyl, bevat louter grote hits uit de afgelopen halve eeuw. Van Doris Day tot Bruce Springsteen en van Johnny & Rijk tot Meatloaf. Ik vermoed allemaal nummers uit de back catalogue van Sony / Columbia, die ooit in Haarlem aan het vinyl zijn toevertrouwd. Voor zover ik weet is de lp alleen in kleine kring verspreid, onder medewerkers en relaties?

A-kant B-kant

Hier had de historie van de vinylproductie in Nederland kunnen eindigen. Maar insiders weten dat er anno 2014 nog volop platen worden gefabriceerd in Haarlem. Hoe deze ontwikkeling verliep staat beschreven in het prachtige boek Passion for Vinyl van Robert Haagsma.

passionforvinyl

Midden jaren ’50 startte label Artone in Haarlem, aanvankelijk nog met beperkte faciliteiten om platen te maken. In de jaren ’70 groeide dit uit tot de grote perserijen van CBS Grammofoonplaten. Dit werd de belangrijkste Europese leverancier van CBS. De bomen groeide tot aan de hemel met bestsellers als Simon & Garfunkel, Thijs van Leer, Bruce Springsteen en natuurlijk Michael Jackson. Alles zou veranderen met de introductie van de cd in 1982.

In 1988 werd CBS gekocht door Sony, dat volledig inzette op het succes van de cd. Voor de productie hiervan werd echter een fabriek in Oostenrijk uitverkoren. De platenproductie in Haarlem werd steeds verder afgebouwd. Midden jaren ’90 besloot Sony de fabriek te sluiten. De gebouwen zouden worden verkocht en de machines zouden bij het oud metaal belanden.

Dit was tegen het zere been van Ton Vermeulen, die met name actief was in de dance-scene. Waar moest hij nu z’n 12″es laten fabriceren? Samen met partners lukte het om de fabriek van Sony over te nemen.

Op 1 juni 1998 werd Record Industry opgericht en konden de persen weer draaien. Onder meer voor het later ontstane label Music on Vinyl. Volgens de laatste stand van zaken zijn de 33 (vintage) platenpersen goed voor 5 miljoen platen per jaar. En heeft het bedrijf zelfs capaciteitsproblemen om aan de vraag te voldoen…

Reacties

  1. B.hagebeuk zei

    Vandaag rondleiding mee gemaakt in de fabriek.
    Als oud medewerker van polygram heb ik genoten van een stukje nostalgie.
    Het was voor mij weer een deel van mijn leven.
    Bedankt voor deze fijne middag.
    Vriendelijke groet.
    B.Hagebeuk

  2. Jim Van Der Harst zei

    Oude stage plek!! Veel geleerd! Mooi meegemaakt te hebben!! 1996 of 1997! Sony gecontracteerde artiesten voor 5 gld per cd.. heb alles van Pearl Jam! Meino bedankt voor mijn stage! Herman brood heeft het schilderij gemaakt. Slagerij van Kampen deed de muziek! Alex C. Bisi general Manager!

    Jim van der Harst

  3. Ik heb de lp voor de liefhebber. Mijn echtgenoot die er jaren heeft gewerkt is in 2019 overleden. Voor Bert had het waarde, maar voor mij niet. Misschien kan ik er iemand blij mee maken