Cruquius-testplaatje

Testpersingen zijn een aparte eend in de bijt tussen platen die je kunt verzamelen. Van een nieuwe vinyl-uitgave worden vaak een handvol exemplaren gemaakt om de kwaliteit van onder meer de mastering en het materiaal te testen. Als opdrachtgevers zoals label en artiest tevreden zijn, wordt de plaat in productie genomen.

Die testplaten zwerven vaak ergens rond en belanden soms in tweedehands bakken. Ik vind ze wel spannend, want vaak zie je aan de buitenkant niet direct om welke release het gaat. En sommige testpersingen zijn erg gezocht en waardevol, zeker als ze van fanatiek verzamelde artiesten als The Beatles of David Bowie zijn.

Ik had niet de illusie dat de testpersing die ik recent voor een eurootje meenam, een goudmijn zou zijn. Het ging me meer om het verhaal erachter.


Op de labels staan de aanduidingen ‘Snel’ en ‘Goed’. Was dit om aan te geven of de snelheid en geluidskwaliteit naar wens waren?

Heemstede was vroeger een centrale plek op het gebied van grammofoonplaten. Je had er het Gramophone House, een opvallende villa waar platenmaatschappijen als Bovema, Negram en EMI en opnamestudio’s waren gevestigd.

Ook was er een fabriek waar platen geperst werden. De single vermeldt als bedrijfsnaam Grammofoonplatenfabriek Cruquius N.V. De productie vond eerst plaats aan de Binnenweg, later aan de Ble(e)kersvaartweg.


personeelsadvertentie uit 1972, met verkeerd gespeld adres

In een artikel van Harry Knipschild wordt Gijs Leijenaar geciteerd, die hier werkte: “Het nieuwe pand was een voormalige stomerij. De stoommachines konden nu gebruikt worden voor het persen van grammofoonplaten. Heel curieus: de platenpersen werden in die tijd met handkarren naar de nieuwe lokatie overgebracht”.

De fabriek was hier tot eind jaren ’80 gevestigd en maakte daarna plaats voor nieuwbouw. Tegenwoordig wordt vinyl nog wel in de buurt gefabriceerd: bij Record Industry in Haarlem.

En wat voor muziek staat er nu op het plaatje? Het catalogusnummer ‘INS 9511’ in de uitloopgroeven verraadde het al. Het bevat een jazzy versie van de overbekende ‘Radetzky Mars’ door niemand minder dan de Bunnik Boogie Band. Een aardige curiositeit, helaas geen spectaculaire belegging.

Reacties

  1. henk lammerse zei

    de platenperserij heeft niet op de binnenweg gezeten maar op de oude kruisweg in cruquius vandaar de naam ,mn broer en zus hebben er gewerkt .

    • Dank voor de reactie! Ik las ergens: ‘In augustus 1948 opende
      Bovema z’n eigen platenperserij aan de Binnenweg 72c in Heemstede.’ Zouden er misschien 2 fabrieken zijn geweest, die later zijn gecombineerd?

      • erik van vliet zei

        cruquius zat waar Henk ook zei in Heemstede aan de oude Kruisweg en werd weg geconcureerd door Sony in Haarlem, wel jammer want al het personeel was een soort familie en bij Sony was het erg zakelijk, nu dat overgenomen is door Record Industrie een groep vinyl nerds is het helemaal onpersoonlijk geworden.
        Gelukkig kreeg ik van cruquius wel alle orginele Persmatrijzen mee kostenloos toen ze ermee stopte, wel gaaf die verzilverde persmatrijzen, leuk aandenken van een geweldige tijd aldaar, heel jammer dat ze stopte.

        • G. Van Den Ende. zei

          Later ging cruquius van b.v. over naar holding, de directeur was Rinus Duisterhof. ik meen in 1981 of 1982 werden ze getroffen door een brand, op de Blekervaartweg 45. De single persen hebben ze toen nog kunnen redden, naar wat ik toen destijds heb vernomen. Ik heb indertijd ook vernomen dat ze mensen hebben moeten ontslaan, omdat de orders terug liepen, i.v.m. de intrede van de CD. Je moest je trouwens aanmelden aan de voorkant, en dan liep het helemaal door naar achteren, dan kwam je uit bij het magazijn. Bloedheet in die perserij daar, als het buiten bijvoorbeeld 25 graden was, dan was het binnen wel tegen of over de 40. Ja, inderdaad die matrijzen waren alleen wel vlijmscherp. gouden tijden waren dat, ondanks dat ik maar een jaartje of wat daar heb gewerkt, maar een platen tik?? Ach, dat viel wel mee, en de collega’s waren waren ook te gek onder elkaar, alleen als nieuweling kwam je er niet zomaar tussen, daar het een heel hecht volkje was.